ଅପରୂପା ,ଚିରଯୋବନା,ସର୍ବଦା ଷୋଡଶୀ ଅବସ୍ଥାରେ ଥିବା ସ୍ବର୍ଗ ନାୟିକା ହେଉଛନ୍ତି ଅପ୍ ସରା ।।ଅପ୍ ସରା ମାନେ ସମୁଦ୍ର ମନ୍ଥନରୁ ଜାତ ହୋଇଥିଲେ ।।' ଅପ୍' ବା ଜଳରୁ ସେମାନେ ଉଦ୍ଭବ ହୋଇଥିବା ଯୋଗୁଁ ସେମାନଙ୍କୁ ଅପ୍ ସରା କୁହାଯାଏ ।।
ଏହି ଅପ୍ ସରା ମାନେ ସୁଧର୍ମା ସଭାରେ ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଦରବାରରେ ନୃତ୍ୟଗୀତ ପରିବେଷଣ କରନ୍ତି ।।ଗନ୍ଧର୍ବ ଗଣଙ୍କ ସହିତ ମିଶି ଅଭିନୟ କରନ୍ତି ।।କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ଇନ୍ଦପଦ ନିମନ୍ତେ ତପସ୍ୟା କଲେ ତାହାର ତପସ୍ୟା ଭଙ୍ଗ ନିମନ୍ତେ ଇନ୍ଦ୍ର ସେମାନଙ୍କୁ ପଠାନ୍ତି ଏବଂ ଏ ଅପସରା ମାନେ କିଛି ଭୁଲ୍ କଲେ ଦେବତା ବା ଋଷି ମାନଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଅଭିଶାପ ପାଇ ମର୍ତ୍ତ୍ୟଲୋକରେ ଜନ୍ମ ନିଅନ୍ତି ।।
ପୁରାଣ ମାନଙ୍କରେ ୧୦୮ ପ୍ରକାର ଅପସରା ସ୍ବର୍ଗରେ ବାସ କରନ୍ତି ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା ରହିଛି ।।ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅପସରା ଉର୍ବଶୀ ହେଉଛନ୍ତି ଅନ୍ୟତମା ।।ଏହି ଅପରୂପା ଲାସ୍ୟମୟୀ ସୁନ୍ଦରୀ ଉର୍ବଶୀଙ୍କର ଜନ୍ମ ନାରାୟଣଙ୍କ ଉରଃ ବା ଜାନୁରୁ ହୋଇଥିଲା ବୋଲି ମଧ୍ୟ ଅନ୍ୟତ୍ର ପୁରାଣରୁ ଅଉ ଏକ ପ୍ରମାଣ ମିଳିଥାଏ ।।ତେଣୁ ନାମ ତାଙ୍କର ଉର୍ବଶୀ ।।
ବଦ୍ରିକାଶ୍ରମ ଉପବନରେ ଉର୍ବଶୀ ପୁଷ୍ପ ଚୟନ କରୁଥିବା ବେଳେ ତାଙ୍କର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟକୁ ମିତ୍ର ଓ ବରୁଣ ଦେଖିଲେ ।।ଉର୍ବଶୀଙ୍କ ଏ ପ୍ରକାର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଦେଖି ଉଭୟେ ସଂଯମ ରକ୍ଷା କରି ପାରିଲେ ନାହିଁ ।।ତାଙ୍କର ସ୍ଖଳିତ ବୀର୍ଯ୍ୟରୁ ଅଗସ୍ତି ଓ ବଶିଷ୍ଠ ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କଲେ ।।ସେ ଦୁହେଁ ଭାରତ ବର୍ଷର ମହାନ ତପସ୍ବୀ ରୂପେ ପରିଚିତ ।।
