ଅଷ୍ଟାଙ୍ଗ ଯୋଗରେ ଆଠଟି ପ୍ରକ୍ରିୟା ରହିଛି । ସେଗୁଡିକ ହେଲା ଯମ, ନିୟମ, ଆସନ, ପ୍ରାଣାୟମ, ପ୍ରତ୍ୟାହାର, ଧାରଣା, ଧ୍ୟାନ ଏବଂ ସମାଧି । ଯୋଗର ଅଷ୍ଟାଙ୍ଗ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରାଣାୟମ ଅନ୍ୟତମ । ପ୍ରାଣର ପରିମାପକୁ ପ୍ରାଣାୟମ କୁହାଯାଏ ।
- ଆହୁରି ପଢନ୍ତୁ: ଅଷ୍ଟାଙ୍ଗ ଯୋଗ କ’ଣ ସେ ବିଷୟରେ ଜାଣ-Concept of -Asthanga Yoga
- ସୂର୍ଯ୍ୟ ନମସ୍କାର ଆସନ ବିଧି, ଉପକାରିତା- Surya namaskar benefits Odia -ଯୋଗ ଆସନ
- ଯୋଗ ବିଷୟରେ ବିଭିନ୍ନ ମତବାଦ
- ଅଷ୍ଟାଙ୍ଗ ଯୋଗ: ଯୋଗର ବୈଜ୍ଞାନିକ ପଦ୍ଧତି ତଥା ତାର ସୋପାନ
- ଜୀବନକୁ କରନ୍ତୁ ଶାନ୍ତ ସହଜ ଓ ସୁନ୍ଦର ଆପଣାନ୍ତୁ ଏହି ଉପାୟ
- ଯୋଗ କରୁଥିଲେ ଦିନଚର୍ଯ୍ୟା କିପରି କରିବେ - ଅଷ୍ଟାଙ୍ଗ ଯୋଗ
- ଯୋଗ ପୂର୍ବରୁ-Before Yoga
- ମହର୍ଷି ପତଞ୍ଜଳି : ଅଷ୍ଟାଙ୍ଗ ଯୋଗର ଅନନ୍ୟ ବୈଜ୍ଞାନିକ
- ଯୋଗ- ବିଶ୍ୱକୁ ଭାରତର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଉପହାର
- ଯୋଗ ନିଦ୍ରା କିପରି କରିବେ- How to do Yog nidra
- ଜାଣନ୍ତୁ ଯୋଗର ନିୟମ
ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ପ୍ରାଣକୁ ଲମ୍ବା କରିବା । ପ୍ରାଣ କିମ୍ବା ନିଶ୍ୱାସର ପ୍ରଶସ୍ତତା କିମ୍ବା ବିସ୍ତାରକୁ ପ୍ରାଣାୟମ କୁହାଯାଏ । ଏହା ଜୀବନ ଶକ୍ତି ପ୍ରବାହିତ କରି ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ଜୀବନ ଶକ୍ତି ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ । ଆଦିତ୍ୟ ଶଙ୍କରାଚାର୍ଯ୍ୟ ଶ୍ୱେତସଭାର ଉପନିଷେଦ ଉପରେ ଦେଇଥିବା ମନ୍ତବ୍ୟରେ କହିଛନ୍ତି, "ମନ ଯାହାର ଅପରିଷ୍କାର, ପ୍ରାଣାୟମ ଦ୍ୱାରା ଧୋଇ ହୋଇଯାଏ । ସ୍ୱାମୀ ବିବେକାନନ୍ଦ କହିଛନ୍ତିି ପ୍ରାଣାୟମ ସମାପ୍ତ କରିବା ପରେ ଆମ ପାଇଁ ଅସୀମ ଶକ୍ତିର ଦ୍ୱାର ଖୋଲିଯାଏ । ଏହା କରିବା ପୂର୍ବରୁ ବିଶ୍ୱାସ, ସଭ୍ୟତା, ଦୃଢତା ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେବାକୁ ପଡିବ । ପ୍ରାଣାୟମ କରିବା ସମୟରେ ଶରୀରରେ କୌଣସି ପ୍ରକାର ମାନସିକ ଚାପ ରହିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ । ଏହି ସମୟରେ ଭିତରର ଓ ବାହାରେ ଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ନିଶ୍ୱାସ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଆରାମଦାୟକ ହେବା ଉଚିତ୍ । ଯେଉଁ ମାନଙ୍କର ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ ରହିଛି, ସେମାନଙ୍କର ରକ୍ତଚାପ ସ୍ୱାଭାବିକ ହେବା ପରେ ସେମାନେ ମନ୍ଥର ଗତିରେ ପ୍ରାଣାୟମ କରିବା ଉଚିତ୍ । ଯଦି ଆପଣ କୌଣସି ଅପରେସନ ହୋଇଛନ୍ତି ତେବେ ଛଅ ମାସ ପରେ ଧୀରେ ଧୀରେ ପ୍ରାଣାୟମ ଅଭ୍ୟାସ କରନ୍ତୁ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ନିଶ୍ୱାସ ଆସିବା ଓ ଯିବା ସମୟରେ ଓମ୍ ଜପ କରନ୍ତୁ । ଓମ୍ ଜପ କରିବା ଦ୍ୱାରା ଆମ ଶରୀର ଭିତରେ ଥିବା ନକରାତ୍ମକ ଶକ୍ତି ମୁକ୍ତ କରି ମନ ଓ ଆତ୍ମକୁ ଶୁଦ୍ଧ କରିଥାଏ ।
